Το τρίπτυχο «Περιβάλλον, τεχνολογική καινοτομία και νεοφυής επιχειρηματικότητα» απασχόλησε την Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής με προσκεκλημένες ομιλήτριες τις Καθηγήτριες Χρυσή Λασπίδου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και Μαρία Παπαδοπούλου (ΕΜΠ) και ομιλητές τους ιδρυτές νεοφυών startup επιχειρήσεων «πράσινης τεχνολογίας», κ.κ. Πάνο Κουρή, Βασίλη Στενό και Φώτη Φωτιάδη.
Κατά την εισαγωγική μου τοποθέτηση, τόνισα ότι «η περιβαλλοντική κρίση και η κλιματική αλλαγή επιτάσσουν την επιστράτευση όλων των δυνάμεών μας και προφανώς του μεγάλου μας όπλου, της τεχνολογικής καινοτομίας». Επισήμανα ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την επίτευξη μιας βιώσιμης οικονομίας, με ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα ως το 2050, συνεπάγεται τη χάραξη πολιτικής για την κυκλική οικονομία, τη διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία της βιοποικιλότητας και ότι προς αυτή την κατεύθυνση έχει ψηφιστεί τα τελευταία χρόνια μια σειρά νόμων, όπως ο ν. 4685/2020, με τον οποίο θεσμοθετήθηκε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, και ο πρόσφατος Εθνικός Κλιματικός Νόμος.
Ως προς τη συμβολή των νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογικής καινοτομίας, ανέφερα ότι είναι σημαντική για την αντιμετώπιση μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων (π.χ. μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, εξοικονόμηση νερού, διαχείριση και αξιοποίηση αποβλήτων, μείωση χημικών σκευασμάτων που επιβαρύνουν την τροφική αλυσίδα και το περιβάλλον), υποστηρίζοντας επίσης ότι η «πράσινη επιχειρηματικότητα» μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο για την επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε., επιφέροντας τριπλό θετικό αντίκτυπο: περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό.
Στη συνέχεια ο λόγος δόθηκε στον κ. Κουρή, Συνιδρυτή και Τεχνικό Διευθυντή του τεχνοβλαστού Vertoro, ο οποίος τόνισε ότι η εύρεση και εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος συνιστά αναγκαιότητα. Ο κ. Κουρής εξήρε τη σημασία των βιομηχανικών διδακτορικών για την καινοτομία, καθώς ευνοούν τον σχεδιασμό της τεχνολογίας με βάση τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς και την ανάπτυξη πατεντών. Επίσης, ανέφερε ότι η συμμετοχή σε θερμοκοιτίδες (incubators) και hubs γνώσης και καινοτομίας βοηθά μία startup «να μετατρέψει τεχνολογικά δεδομένα σε τεχνολογική αξία», δημιουργώντας επιχειρηματική νοοτροπία για τη μεταφορά μιας τεχνολογικής λύσης στην κοινωνία, και ειδικά για τον χώρο της περιβαλλοντικής καινοτομίας διαπίστωσε ότι απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις.
Στη συνέχεια, η κ. Λασπίδου, Αντιπρόεδρος Έρευνας και Τεχνολογίας του Οργανισμού Water Europe, επισήμανε ότι το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας χρειάζεται ενίσχυση της διεπιστημονικότητας, ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, νέα προγράμματα σπουδών, πνεύμα ισότητας, έλλειψη αυστηρής ιεραρχίας στις εταιρείες και συνεργασίες, όπως αυτή της βιομηχανικής συμβίωσης στο Kalundborg της Δανίας, εντός ενός κανονιστικού πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος. Για την καινοτομία στο περιβάλλον θεωρεί ότι οι κρίσεις (κλιματική, ενεργειακή, οικονομική, μεταναστευτική) μπορεί να είναι η κινητήριος δύναμη που θα μας ωθήσει μπροστά, με στόχο την κυκλικότητα, την ανθεκτικότητα και την συμπεριληπτική διακυβέρνηση.
Προσυπογράφοντας, η κ. Παπαδοπούλου, Πρόεδρος του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), εστίασε στο ζήτημα της διαχείρισης των φυσικών πόρων και του φυσικού περιβάλλοντος. Ανέφερε ότι ο ΟΦΥΠΕΚΑ φέρει υπό τη σκέπη του 446 προστατευόμενες περιοχές Natura (το 1/3 της χερσαίας και το 1/5 της θαλάσσιας επικράτειας της χώρας) με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αειφόρο ανάπτυξη. Η κ. Παπαδοπούλου συμπλήρωσε ότι για πρώτη φορά η ελληνική πολιτεία έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση περίπου 150 εκατ. ευρώ για έργα παρακολούθησης, διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, όπου η επιστημονική κοινότητα και η καινοτομία μπορούν να προσφέρουν λύσεις.
Στη συνέχεια, ο κ. Β. Στενός, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της τεχνολογικής εταιρείας Solmeyea, τόνισε ότι για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ελληνικών «πράσινων» startups, χρειάζεται χάραξη εθνικής στρατηγικής με σοβαρότητα, αυστηρότητα, αποφασιστικότητα και συνέπεια στο πλαίσιο του European Green Deal, καθώς και χρηματοδότηση, απλοποίηση της γραφειοκρατίας και παροχή κινήτρων που «θα εμπνεύσουν, ιδίως τους νεότερους, να αποκτήσουν κίνητρα για προσωπική, κοινωνική, ακαδημαϊκή, επαγγελματική και επιχειρηματική εξέλιξη». Ο κ. Στενός αναφέρθηκε, επίσης, στην έλλειψη Ελλήνων καταρτισμένων βιοτεχνολόγων, που θα μπορούσαν να προσφέρουν στη διαδικασία της «πράσινης μετάβασης» της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος, ο κ. Φ. Φωτιάδης, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Better Origin, υποστήριξε ότι η καινοτομία που προάγει την κυκλική οικονομία θα μπορούσε να λύσει το υπαρξιακό ζήτημα παραγωγής τροφής με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο. Εξήγησε ότι στην παρούσα φάση η Ελλάδα σπαταλά 2 εκατομμύρια τόνους τροφής, εκ των οποίων το 98% καταλήγει σε χωματερές και παράγει 5 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο, ενώ το κόστος της σπατάλης ανέρχεται ετησίως σε 4,6 δισ. ευρώ. Ο κ. Φωτιάδης υποστήριξε ότι χρειάζονται κίνητρα ανάπτυξης της κυκλικής οικονομίας, ρυθμιστικά, χρηματοδοτικά και φορολογικά πλαίσια για την προσέλκυση επενδυτών και νέων επιστημόνων σε τομείς τεχνολογίας αιχμής, όπως η «πράσινη» καινοτομία, ώστε να καταστεί η Ελλάδα ηγέτιδα παγκοσμίως, «σχεδόν 100% ενεργειακά αυτόνομη και σχεδόν ανεξάρτητη όσον αφορά τη διασφάλιση της εφοδιαστικής τροφικής αλυσίδας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσκεκλημένοι ομιλητές τόνισαν ότι η Ελλάδα με τα ειδικά γεωγραφικά και βιοκλιματικά χαρακτηριστικά της έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στο πεδίο της βιομάζας και των βιοκαυσίμων, αρκεί τα εμπλεκόμενα μέρη του οικοσυστήματος καινοτομίας να πιστέψουν σ’ αυτό και να πάρουν το ρίσκο της επένδυσης. Μια τέτοια αλλαγή κουλτούρας υπέρ της κυκλικής οικονομίας και της βιωσιμότητας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρόσκληση στους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού για έναν εξίσου βιώσιμο επαναπατρισμό.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συνεδρίαση της Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας στην ακόλουθη σύνδεση: https://bit.ly/3g3r2Yh